واکنش خشکسالی هیدرولوژیک در جریان تنظیمی رودخانه تحت تأثیر احداث سد در استان اردبیل

نویسندگان

  • اباذر اسمعلی عوری دانشیار، گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
  • حامد امینی دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
  • رئوف مصطفی‌زاده استادیار، گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
  • محسن ذبیحی دانشجوی دکتری، گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
  • معراج شرری استادیار، گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
چکیده مقاله:

جریان رودخانه‌ای یکی از مهم‌ترین منابع آبی است که برای مصارف مختلف حائز اهمیت بوده و روند تغییرات آن در مدیریت منابع آب ضروری است و از طرفی، جریان رودخانه‌ای توسط سدها، انحرافات، جریان‌های برگشتی و توسعه شهری تحت تأثیر قرار گرفته و منجر به مسائل مختلفی از جمله وقوع خشکسالی، کاهش آبدهی و مسائل زیست‌محیطی می‌شود. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی اثر احدات سد یامچی و سد سبلان بر تغییرات رژیم جریان و خشکسالی رودخانه‌‌های پایین‌دست آنها می‌باشد. در مطالعه حاضر با استفاده از حد آستانه فصلی مشخصات خشکسالی ایستگاه بالادست و پایین‌دست هر یک از سدها ارزیابی و سپس شدت‌های خشکسالی در تداوم‌های مختلف در نرم‌افزار Easy Fit با دوره بازگشت‌های متفاوت محاسبه شد. با استفاده از نمودارهای شدت خشکسالی در دوره بازگشت‌های متفاوت و نمودارهای SDF و نمودار درصد تغییرات دبی جریان در ایستگاه‌های بالادست و پایین‌دست سدهای مذکور، اثر احداث این سدها بررسی شد. با توجه به نتایج تحقیق، می‌توان نتیجه گرفت که احداث سد یامچی باعث کاهش رژیم جریان در پایین‌دست شده و افزایش وقوع رخدادهای خشکسالی هیدرولوژیک را سبب شده است درحالی‌که سد سبلان باعت تعدیل و تنظیم رژیم جریان در پایین‌دست شده و از شدت خشکسالی‌های هیدرولوژیک، کاسته و نقش بیشتری در تنظیم جریان داشته است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تغییرات کمی و مقایسه آماری شاخص‌های هیدرولوژیک جریان رودخانه‌ای بعد از احداث سد یامچی اردبیل

هدف از این پژوهش تجزیه و تحلیل تغییرات کمی و مقایسه آماری شاخص­های هیدرولوژیکی جریان رودخانه­ای در اثر ساخت سد یامچی در ایستگاه­های آب­یابی بالادست و پایین دست در طی دوره 2004-2013 در استان اردبیل بود. برای این منظور، منحنی طول جریان (FDC) و 30 شاخص هیدرولوژیکی در ایستگاه­های بالادست و پایین­دست سد یامچی محاسبه شد. تجزیه و تحلیل آماری هر یک از شاخص­ها با استفاده از آزمون­های t زوجی و آنالیز FDC...

متن کامل

تغییر شاخص‌های هیدرولوژیک جریان رودخانه بالخلوچای ناشی از تأثیر ترکیبی تغییر مولفه‌های اقلیمی و احداث سد یامچی اردبیل با استفاده از رویکرد دامنه تغییرپذیری

رژیم هیدرولوژیکی رودخانه نیروی محرکه و عامل اصلی پویایی زیست‎بوم آن است و عملیات سد سازی تاثیر قابل‌توجهی بر دبی جریان رودخانه دارد. از این‌رو، هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر ترکیبی تغییر مؤلفه‌های اقلیمی و احداث سد یامچی بر دبی جریان رودخانه بالخلوچای اردبیل با استفاده از نرم‌افزار IHA Software 7.1 در دوره‌های قبل از احداث سد (1383-1353) و بعد از احداث سد (1392-1384) می‌باشد. بدین منظور، ابتد...

متن کامل

بررسی خشکسالی هیدرولوژیک رودخانه ی ارمند با استفاده از تجزیه و تحلیل جریان های کم آبی

سابقه و هدف: پایش و ارزیابی خشکسالی هیدرولوژیک به دلیل وقوع مکرر آن در حوزه‌های مختلف آبریز در ایران و به منظور پیشگیری و مدیریت بحران ناشی از آن به یک ضرورت بدل شده است. در اغلب مطالعات انجام گرفته از شاخص‌های خشکسالی به منظور بررسی آن استفاده شده است. شاخص‌های خشکسالی مانند شاخص خشکسالی رودخانه‌ای (SDI)، با استفاده از محاسبات آماری بر داده‌های جریان رودخانه در نهایت منجر به یک عدد می‌گردد که ...

متن کامل

ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی شاخص سلامت هیدرولوژیک رودخانه در حوزه‌های آبخیز استان اردبیل

ارزیابی سلامت رودخانه می‏تواند به‏عنوان ابزاری در برآورد جریان زیست‏محیطی و کمی‏‌کردن مقدار، زمان‏بندی و کیفیت جریان آب مورد نیاز در تداوم حیات اکوسیستم‏های رودخانه‏ای استفاده شود. هدف از مطالعۀ حاضر، تعیین روند تغییرات زمانی و مکانی سلامت رودخانه‏های استان اردبیل با تأکید بر شاخص‏های هیدرولوژیک جریان با استفاده از آزمون‏‏های آماری است. بدین‌منظور از داده‏های دبی روزانۀ ایستگاه‏های هیدرومتری طی...

متن کامل

انتخاب مناسب‌‌ترین موقعیت برای احداث سد با روش TOPSIS (منطقه مورد مطالعه: سد گیوی، استان اردبیل)

یکی از بخش‌های اصلی در مطالعه‌های مرحله شناخت پروژه‌های سدسازی، تعیین موقعیت مناسب برای احداث سد(1) در مسیر رودخانه موردنظر است. موقعیت یک سد در درجه اول به انتخاب صحیح ساختگاه آن سد بستگی دارد. در انتخاب محل ساختگاه یک سد لازم است که در مرحله اول دو شاخص اصلی «تامین پایداری بدنه و مخزن» و «آب‌بندی محدوده احداث سد» بررسی شوند. در مرحله بعد، نقاط واجد شرایط از لحاظ دیگر عوامل موثر در ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 45  شماره 2

صفحات  473- 486

تاریخ انتشار 2019-07-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023